آفات و بیماری‌های قارچ‌های دکمه‌ای | راهنمای کامل پیشگیری و درمان

قارچ دکمه‌ای یکی از پرمصرف‌ترین و پرفروش‌ترین قارچ‌های خوراکی در دنیا است. اما این محصول ارزشمند به‌شدت در معرض آفات و بیماری‌ها قرار دارد که می‌توانند باعث افت عملکرد، کاهش کیفیت محصول و حتی از بین رفتن کل تولید شوند. شناخت این مشکلات و مقابله‌ی درست با آن‌ها برای هر تولیدکننده‌ای ضروری است.

در این مقاله به مهم‌ترین آفات و بیماری‌های قارچ دکمه‌ای، علائم آن‌ها و روش‌های پیشگیری و کنترل می‌پردازیم:

کپک سبز (Trichoderma spp.)

علائم:

ایجاد لکه‌های سبز رنگ روی سطح بستر، کاهش رشد قارچ، تغییر رنگ و خراب شدن قارچ‌ها.

دلایل:

رطوبت زیاد، تهویه‌ی ناکافی، استفاده از کمپوست آلوده یا پاستوریزاسیون ناقص.

راه‌حل:

استفاده از بذر سالم، کنترل دقیق رطوبت، ضدعفونی بستر با فرمالین یا بخار و رعایت بهداشت محیط.

بیماری تار عنکبوتی (Mycogone perniciosa)

علائم:

ایجاد قارچ‌های بدفرم، نرم و آبکی، بوی نامطبوع و افت شدید در کیفیت محصول.

دلایل:

تهویه‌ی نامناسب، بالا بودن دمای سالن و آلودگی کمپوست.

راه‌حل:

ضدعفونی دوره‌ای محیط، خروج قارچ‌های آلوده و رعایت بهداشت در حین برداشت.

کپک خشک (Verticillium fungicola)

علائم:

ایجاد لکه‌های قهوه‌ای و خشکی روی قارچ، سفت شدن بافت و توقف رشد.

دلایل:

استفاده از بستر آلوده و تماس دست یا ابزار آلوده با قارچ.

راه‌حل:

عدم استفاده از کمپوست‌های بی‌کیفیت، شست‌وشو و ضدعفونی ابزارها و کاهش رطوبت بیش از حد.

کنه قارچ (Tarsonemus spp.)

علائم:

کاهش رشد قارچ، ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی کلاهک و افزایش ضایعات.

دلایل:

رطوبت بالا، نبود تهویه و کمپوست آلوده.

راه‌حل:

استفاده از سموم مجاز، کنترل دما و رطوبت، و تهویه مناسب سالن. 

پشه قارچ (Sciaridae)

علائم:

لارو این پشه‌ها به کمپوست حمله کرده و به قارچ‌های در حال رشد آسیب می‌زنند.

دلایل:

کمپوست یا خاک پوششی آلوده و تهویه نامناسب.

راه‌حل:

نصب توری‌های ریز، سم‌پاشی در زمان مشخص، استفاده از نور فرابنفش برای جذب حشرات بالغ.

نماتدها

علائم:

کاهش کیفیت کمپوست، متوقف شدن رشد قارچ و بوی نامطبوع.

دلایل:

آب آلوده، خاک پوششی آلوده، و ابزار غیربهداشتی.

راه‌حل:

پاستوریزه کردن کامل کمپوست، استفاده از آب سالم و ضدعفونی ابزارآلات.

کپک زرد (Chrysosporium spp.)

علائم:

لکه‌های زرد روی بستر که باعث کاهش عملکرد می‌شود.

دلایل:

تهویه ضعیف، بالا بودن دمای کمپوست، و آلودگی محیط.

راه‌حل:

تهویه منظم، رعایت دمای استاندارد، و استفاده از کمپوست سالم.

نکات کلیدی برای پیشگیری کلی از آفات و بیماری‌ها

استفاده از بذر و کمپوست استاندارد و گواهی‌شده

ضدعفونی منظم کف، دیوارها و تجهیزات

مدیریت دقیق دما و رطوبت

برداشت دقیق و با دستکش

قرنطینه سالن‌های جدید قبل از ورود به تولید

آموزش مستمر کارگران برای رعایت بهداشت

آفات و بیماری‌های قارچ دکمه‌ای ممکن است به‌ظاهر ساده باشند، اما در صورت بی‌توجهی می‌توانند صدمات جدی به تولید وارد کنند. پیشگیری همیشه بهتر و ارزان‌تر از درمان است؛ بنابراین مدیریت بهداشتی محیط، استفاده از مواد اولیه‌ی استاندارد و کنترل شرایط رشد، رمز موفقیت در تولید قارچ باکیفیت است.